9. SINIFLAR COĞRAFYA DERSİ YERLEŞME TÜRLERİ KONUSU ÖZETİ

 

YERLEŞME TÜRLERİ

• Yerleşmelerin sınıflandırılmasında nüfus miktarı, çalışan nüfusun sektörel dağılımı, ekonomik faaliyet türleri ve idari statüleri gibi özellikler dikkate alınmaktadır

YERLEŞME TÜRLERİ
KIRSAL YERLEŞMELER	KENTSEL YERLEŞMELER
KÖYALTI YERLEŞMELERİ	NÜFUSLARINA GÖRE KENTLER
KÖYLER	FONKSİYONLARINA GÖRE KENTLER
BELDELER

1. KIRSAL YERLEŞMELER 

• Geçimin tarım ve hayvancılıktan sağlandığı ya da birinin diğerine göre ön planda olduğu, az nüfuslu, şehir özelliği kazanmamış kasaba (belde), köy ve köy altı yerleşmelerine kırsal yerleşme denir.

a. Köy Altı Yerleşmeleri:

• Köylerden daha küçük yerleşmelere Köy altı yerleşmeler denir. 

• Temel ekonomik faaliyetleri hayvancılıktır.

• Az miktarda tarım da yapılır.

Köy Altı Yerleşmeleri
Geçici Köy Altı Yerleşmeleri	Kalıcı Köy Altı Yerleşmeleri
Yayla, kom, ağıl, oba	Mezra, çiftlik, divan, mahalle

b. Köy Yerleşmeleri: 

• Türkiye’de nüfusu 2000 ve altında olan yerleşmeler Köy olarak kabul edilir. 

• Köyler en küçük idari yönetim biçimidir.

• En önemli geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır.

• 2018 verilerine göre Türkiye’de 18.285 köy vardır.

c. Beldeler:

• Nüfus bakımından köylerden büyük ama şehirlerden küçük yerleşmelerdir.

• Beldelerde Belediye teşkilatı vardır.

• Türkiye’de genelde nüfusu 10.000’in altındaki yerler belde kabul edilir.

• Tarım dışı ekonomik faaliyetler de görülür. 

2. KENTSEL YERLEŞMELER

• Nüfusu genellikle 10.000’den fazla olur.

• Tarım dışı faaliyetlerde çalışanların sayısı fazladır.

• Geniş alanlar kaplarlar.

KENTLER
NÜFUSLARINA GÖRE KENTLER	FONKSİYONLARINA GÖRE KENTLER
Küçük Kentler: 10.000-100.000 arası Orta Büyüklükte Kentler: 100.000-500.000 arası Büyük Kentler: 500.000-1.000.000 arası Metropoliten Kentler: 1.000.000’dan daha fazla Mega Kentler:  10.000.000’dan daha fazla nüfusa sahip kentlerdir.	Tarım kentleri Ticaret Kentleri Liman Kentleri Askeri Kentler Turizm Kentleri Ulaşım Kentleri Dini Kentler Teknoloji Kentleri İdari Kentler

MESKENLERDE KULLANILAN YAPI MALZEMELERİ

• İnsanların içinde yaşadıkları ve dış etkilere karşı korundukları yerlere mesken denir.

• Şehirlerde mesken malzemesi olarak beton yaygın olarak kullanılır.

• Kırsal kesimde ise; ahşap, taş, toprak, kar, saz ve kamış gibi malzemeler karşımıza çıkar.

KIRSAL ALANDA MESKEN YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELER
TAŞ	Kalker ve volkanik tüf gibi kolay işlenebilen kayaçların yaygın olarak bulunduğu alanlarda karşımıza çıkar.
AHŞAP	Yağış miktarının fazla olduğu ormanlık alanlarda karşımıza çıkar.
TOPRAK	Yağışın az olduğu kurak ve yarı kurak yerlerde karşımıza çıkar.
KAR	Kutuplara yakın bölgelerde sıkıştırılarak kullanılır. ( İGLOO)
SAZ	Kulübe yapımında kullanılır.
KAMIŞ	Bazı bölgelerde kamıştan evler yapılır.
YÜN	Göçebe hayatının vazgeçilmezi çadırların yapı malzemesidir.
KERPİÇ ( killi toprak)	Killi toprağın güneşte kurutulması ile elde edilen bir tür tuğladır. Kerpiç meskenlerin iç ve dış yüzeyi daha sonra çamurla kaplanır.