10. SINIFLAR COĞRAFYA DERSİ DÜNYADAKİ GÖÇLER KONU ÖZETİ

DÜNYADAKİ GÖÇLER

• Göç, insanların yaşadıkları yeri devamlı ya da uzun süreli değiştirmesine  denir.

• İlk insanlardan bu zamana kadar insanlar çeşitli nedenlerle göç etmişlerdir. Hatta ilk

• insanlar avcı toplayıcı dönemde tamamen göçebedir. 

• Günümüzde ise daha çok ekonomik nedenlerle göçler yapılmaktadır. 

• Yeni yerlerin keşfedilmesi, savaşlar, ülke içindeki karışıklıklar, doğal afetler, iklim

• değişiklikleri ve uluslararası anlaşmalar yakın zamanda yeni göçlerin nedenleri olmuştur. 

• İnsanların bulundukları yerleri terk etmelerine neden olan tehlike ya da zorluklara itici

• etmenler; daha iyi yaşam koşulları için göç etmelerine neden olan faktörlere ise çekici

• etmenler denir. 

• Göçler sürekli olabildiği gibi geçici de olabilir. ( Mevsimlik Tarım İşçileri)

• Göçler gönüllü olabildiği gibi zorla da olabilir. ( Afrikalıların Amerika’ya köle olarak

• götürülmesi gibi) 

• Göçler ülke içinde olursa iç göçler; ülke dışına olursa dış göçler olarak adlandırılır. 

1. TARİHTE MEYDANA GELEN BÜYÜK GÖÇLER

TARİHTEKİ BÜYÜK GÖÇLER
KAVİMLER GÖÇÜ	YENİ DÜNYA GÖÇLERİ
Türkler Orta Asya’da yaşadıkları dönemde göçebe hayvancılık ile geçimlerini sağlıyorlardı. Kuraklık yüzünden göç etmek zorunda kaldılar. M.S. IV. yüzyılda batıya yaptıkları göç kavimler göçüne neden oldu. Kavimler göçü sebebiyle Roma imparatorluğu ikiye ayrıldı.               O dönemde Avrupa’da bulunan Vizigot, Ostrogot, Germen, Frank, Angıl ve Saksonlar hareket ederek bugünkü Avrupanın temellerini attılar.	1492 yılında Amerika keşfedilince Avrupa’dan yoğun göç almıştır. Neredeyse Avrupa’nın her ülkesinden buraya göçler olmuştur. Daha sonraları Yeni Zelanda ve Avustralya’ya da göçler olmuştur. Tarihin en kalabalık göçlerinden biri bu dönemde yaşamıştır. Amerika ve Avustralya’ya “Yeni Dünya Karaları” adı verilir.

2. GÜNÜMÜZDE GÖÇLER

GÜNÜMÜZ GÖÇLERİ
İŞÇİ GÖÇLERİ	MÜBADELE GÖÇLERİ	DOĞA OLAYLARI NEDENİYLE	SOSYAL OLAYLAR NEDENİYLE	BEYİN GÖÇLERİ	MÜLTECİ GÖÇLERİ

a. İşçi Göçleri

Dünyada ilk işçi göçleri Avrupa kıtasında yaşanmıştır. Sanayinin ilk kurulduğu yer olan

Avrupa’da işçi ihtiyacından dolayı kırdan kente doğru bir göç dalgası yaşanmıştır. İşçi

göçlerinde tarımda makineleşme de çok etkili olmuştur. Sanayileşmenin neden olduğu işçi

göçleri günümüzde de devam etmektedir. Bu yüzden günümüzün sık nüfuslu yerleri sanayi

bölgeleridir. 

b. Mübadele Göçleri

Devletler arası anlaşmalarla yapılan zorunlu göçlere Mübadele göçleri denir. Belli bir

dönemde kitlesel olarak gerçekleşir. En tipik örneği Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan

Mübadeledir. ( 1923 ) Bir benzeri Bulgaristan ile Romanya arasında da yaşanmıştır. (1940)

c. Beyin Göçleri

Az gelişmiş ülkelerdeki bilim insanlarının gelişmiş ülkelere yaptıkları göçlere Beyin göçü

denir. 

BEYİN GÖÇÜ
BEYİN GÖÇÜ VEREN ÜLKELER	BEYİN GÖÇÜ ALAN ÜLKELER
Hindistan, Pakistan, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran ve Nijerya	ABD, Kanada, Avustralya, Almanya, Fransa, İsviçre, İsveç ve Norveç

D. Doğa Olayları Nedeniyle Gerçekleşen Göçler

Tarihte iklim değişiklikleri ve kuraklık gibi sebeplerle insanlar göç etmişlerdir. Tarihin en

büyük göçlerinden birisi olan kavimler göçü bu sebeple başlamıştır. 

Günümüzde deprem ve tsunami olayları sonrasında deprem bölgelerinden güvenli

bölgelere yapılan göçlere şahit olmaktayız. ( Japonya 2011 ) Bu tür göçler genellikle kıyılardan

iç kesimlere doğru olmaktadır. 

Volkanik patlamaların da kitlesel göçlere neden olduğu aşikardır. (Endonezya)

Kasırgalar, hortumlar, seller ve taşkınlarla çığ heyelan ve yangın gibi doğa olaylarından

dolayı da insanlar göç etmek zorunda kalırlar. 

e. Sosyal Olaylar ve Savaşlar Nedeniyle Gerçekleşen Göçler

Bir ülkede ülkenin geneline göre dili, dini, ırkı farklı olan gruplar olabilir. Kaos

dönemlerinde bu gruplar sıkıntılar yaşayabilirler. Bundan dolayı göç etmek zorunda kalanlar

olabilir.  Yahudilerin Almanya’dan göçü- Suriyelilerin ve Afganların göçleri bu tür göçlere örnek

olarak gösterilebilir.

 

e. Mülteci Göçleri

Mülteci göçlerinde bir ülkenin vatandaşları kendi ülkelerini zorunlu olarak terk ederler.

Genellikle hazırlıksız olarak aniden terk etmek zorunda kalırlar. Genellikle en yakın ülkeye

sığınırlar. Sığınmacılara Mülteci, Sığınma faaliyetine ise İltica etmek denilmektedir. Dünya

tarihi boyunca bu tür göçlere sıklıkla rastlanır. 

• İkinci dünya savaşı sırasında Almanya’dan yapılan,

• İtalya, İspanya, Çin, Küba ve İran’da da rejime muhaliflerin yaptıkları,

• Sovyetler Birliği Afganistan’ı işgal ettiğinde Afganların Türkiye’ye yaptıkları,

• Halepçe katliamı sonrası Irak’tan Türkiye’ye yapılan,

• 2011 sonrası Suriye’den ülkemize yapılan göçler bu göçlere örnek olarak gösterilebilir.

•