DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 1. YAZILI İÇİN 2. ÖZET
Medreseler:
Medrese; İslam tarihinde orta ve üst düzey eğitim verilen kurumlardır.
Modern anlamda ilk medreseyi açan Alparslan’ın oğlu Melikşah’ın veziri Nizamülmülk (Ö.1092) tarafından Bağdat ve Nişabur da kurulan Nizamiye Medreseleridir.
Selçuklu ve İlhanlı dönemi önemli medreseler:
a) Sivas Çifte Minare Medresesi
b) Erzurum Çifte Minare Medresesi
c) Erzurum Yakutiye Medresesi
d) Erzurum Ahmediye Medresesi
e) Kırşehir Caca Bey Medresesi
Osmanlı dönemi açılan ilk medrese İznik Orhaniye Medresesi’dir. Orhan Bey kurmuştur.
İstanbul’da ilk kurulanlar arasında olan en meşhur medrese Şahnıseman Medresesi’dir.
(1470)
3 Mart 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile tüm medreseler Maarif Vekaleti’ne (Eğitim Bakanlığı) bağlanmış ve yeni eğitim sistemine geçilmiştir.
Beytü’l- Hikme ve Kütüphaneler:
Beytü’l-Hikme; Bilgi Evi demektir. İlk kuruluşta kütüphane gibi görev yapmaktayken daha sonra tercüme ve kitap çoğaltma işlerini üstlenerek kütüphanelerden farklı bir konuma geçmiştir.
Emeviler döneminde faaliyetleri artmış Halife Me’mun döneminde (Ö 833) İlim akademisi kimliğine dönüşmüştür.
Beytü’l-Hikmede bulunan bölüm ve kişiler.
Kitap okuma odası, kitap toplama odası
Görevliler; Yazarlar, Çevirmenler, Kâtip, Müstensih (El ile kitapların kopyalarını çıkartan kişi) , Mücellit (Ciltçiler)
En önemli Beytü’l-Hikme ve Kütüphane Bağdat’ta kurulmuştur. Hülagü tarafından yakılıp yıkılmıştır.
Endülüs Kayravan yine en önemli kütüphanedir.
Ülkemizde en önemli yazma eserler kütüphanesi. İstanbul Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi’dir.
Rasathaneler:
Rasathane: Gökyüzünü ve gökyüzü olaylarını incelemek ve kayıt haline getirmek için kurulan gözlem kurumlarıdır.
İslam Tarihinde ilk rasathane Abbasi Halifesi Me’mun döneminde kurulan rasathaneler.
Bağdat Şemmasiye Rasathanesi
Suriye Kasiyun Rasathanesi.
En kapsamlı ve işlevsel rasathane İlhanlı hükümdarı Hülagü tarfından 1259 da kurulan Meraga Rasathanesi’dir.
Osmanlı dönemi ilk Rasathane Sultan 3. Murat ve Sokullu Mehmet Paşa’nın desteği ile 1577 de Takiyüddin er-Raşid tarfından kurulan rasathanedir. Üç yıl kalmış ve daha sonra yıkılmıştır.
Halen görevine devam eden rasathane: 1868’de kurulan Boğaziçi Üniversitesine bağlı Kandilli Rasathanesidir.
“ZİC” !!! veya “ZİC’İ İLHANİ” : Rasathanede gözlem sonucunda elde edilen bilgilerin toplandığı kayıtlara verilen isimdir. (Üniversite ve diğer sınavlarda önümüzdeki yıllarda çıkması kuvvetle muhtemeldir.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder