12.SINIFLAR EDEBİYAT DERSİ 1. YAZILI İÇİN 2. ÖZET

 EDEBİYAT DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILI ÖZET 

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1.Dönem 1.Yazılıya Hazırlık Özet Çalışma-1

1.ÜNİTE

*EDEBİYAT-FELSEFE İLİŞKİSİ : Her iki dal da "DİL" üzerine inşa edilmiştir. Bir edebiyatçının görüş ve düşüncelerinin felsefi bir görüşle bir ilişkisinin olması son derece doğal ve kaçınılmazdır.

*EDEBİYAT-PSİKOLOJİ İLİŞKİSİ: Psikoloji "ruh bilimi" demektir. Yani insan ruhu psikolojinin mayasıdır. Edebiyat da insanı ele alır, her yönüyle. Çoğu edebiyatçı eserlerinde psikolojik tahlillere yani ruh çözümlemelerine başvurur. Ve her kaliteli yazar insan psikolojisi konusuna hakim olmak zorundadır.

*DİLİN TARİHİ SÜREÇ İÇERİSİNDEKİ DEĞİŞİMİNİ ETKİLEYEN SEBEPLER: Dil canlı bir varlıktır. Toplumdaki değişmeler dile de yansır. Sürekli yeni kelimeler türetir dil. Dil, yeni nesne ve kavramlara kendi imkânları ile yeni karşılıklar bulur. Örneğin, Türkler Budizm'i kabul edince Budizm'den, Türklerin İslamiyet'i kabul etmesinden sonra ise Arapça ve Farsçadan bir çok sözcük gelmiştir dilimize.

*İLK ÖRNEKLERDEN GÜNÜMÜZE TÜRKÇENİN ÖNEMLİ SÖZLÜKLERİ:

*İlk Türkçe sözlük Kâşgarlı Mahmud’un yazdığı Divanü Lügâti’t-Türk’tür. Türk topluluklarının dili, kültür ve edebiyatı, yaşayışı ve âdetleri üzerine yıllarca malzeme topladıktan sonra 1072 yılında yazmaya başlamış, eserini 1074 yılında tamamlayarak Halife Muktedî Biemrillah’a sunmuştur. Divanü Lügâti’t-Türk'ün yazılış amacı Araplara Türkçeyi öğretmektir.

*Mukaddimetü’l-Edeb, 1130'lu yıllarda Harezm sahasında hazırlanmış olan, Arap dilini öğrenmek isteyenlere faydalı olabilecek bir eserdir. Zemahşeri aslen Türk'tür fakat Arap filolojisi için çok değerli bir araştırmacıdır. Harezm Türkçesi için dil malzemesi içermektedir.

*Codex Cumanicus, Karadeniz’in kuzeyinde yerleşik olan Kuman (Kıpçak) Türklerinin sözcük ve sözlü edebiyat ürünleri ile ilgili derlemelerden oluşur. 1200'l yılların yüzyıl sonlarında hazırlandığı sanılmaktadır. Kıpçakların dil malzemesinin Latin harfleriyle ortaya konulduğu eserin ilk bölümü Kıpçak Türkçesinin söz varlığı ile birlikte dil bilgisi kurallarından oluşmaktadır. İtalyanlar tarafından hazırlanmış olabileceğinden ‘İtalyan bölümü’ diye adlandırılan eserin bu bölümünde Latince sözcüklerin Farsça ve Kıpçakça karşılıkları verilmiştir.

***Türkçeden Türkçeye sözcükler 19.yüzyılda hazırlanmaya başlanmıştır.

*Mehmed Esad Efendi’nin Lehcetü’l-lügat (XVIII. yüzyıl) *James W. Redhouse’un Müntahabat-ı Türkiyye (1842) ve Müntahabat-ı Lügat-ı Osmaniyye (1852) *Ahmed Vefik Paşa’nın Lehce-i Osmani (1876) *Şemseddin Sami’nin Kamus-ı Türki (1900) adlı sözlükleri Türk sözlükçülüğünün en önemli ürünlerinden yalnızca birkaçıdır.

* 12 Temmuz 1932'de Türk Dili Tetkik Cemiyetinin kurulmasıyla sözlük yazma çalışmaları gündeme alınmış ve süreç hızlanmıştır. Türk Dil Kurumunun "Türkçe Sözlük" adlı eserinin ilk baskısı 1945'te yapılmış ve bugüne kadar 11 baskısı yapılmıştır.

*Dilbilgisi: Sözcükte anlam , yazım kuralları (bitişik veya ayrı yazılması gereken sözcükler) , deyimler ve eş sesli sözcükler