2. KARSTİK ŞEKİLLER

 2. KARSTİK ŞEKİLLER 

Suda kolay çözünebilen kayaçların olduğu yerlere KARSTİK YÖRE, bu yörelerdeki karstik kayaçların erimesiyle meydana gelen yer şekillerine ise KARSTİK ŞEKİLLER adı verilir. 

Karstik kayaçlar, Kalker ( Kireçtaşı ), jips ( alçı taşı), kaya tuzu gibi suyla temas ettiği zaman eriyebilen kayaçlardır. 

Karstik Aşınım Şekilleri: 

• Lapya, Dolin, Uvala, Polye, Obruk, Kör Vadi ve Polye’dir.

Karstik Birikim Şekilleri: 

• Traverten, Sarkıt, Dikit ve Sütun.

  Karstik kayaçların yüzeyindeki yarıntılara LAPYA, denir. Lapyalar karstik aşınım şekillerinin en küçüğüdür. 

Karstik kayaçların çözünmesi ile oluşan tava biçimli yer şekillerine ise DOLİN denir.

Dolinlerin birleşmesiyle oluşan karstik yer şekillerine ise UVALA denir. 

Karstik şekillerin en büyüğüne ise POLYE denir. Polyelere Karstik ova ya da gölova da denir. ( Kestel, gembos, elmalı, tefenni, muğla ovaları polyedir. ) 

Karstik mağara tavanlarının çökmesi ile birlikte OBRUK oluşur. Bazılarının içi suyla doludur. Bunlara obruk gölleri denir. 

Karstik arazilerde akarsular yüzeyden akarken birden yer altına geçebilir. Akışlarını yer altında sürdürebilirler. Yer altına geçtikleri kuyulara DÜDEN ( SU YUTAN ) denir. Bu tip akarsuların vadilerine ise KÖR VADİ (ÇIKMAZ VADİ) denir.

Kalsiyum karbonatlı suların yer altından yüzeye çıktıkları yerde birikmeler (çökeller) oluşur. Bu birikimler sonucu Traverten dediğimiz yer şekilleri meydana gelir. Denizli-Pamukkale, Sivas-Altınkale, Cihanbeyli-Bolluk gölü, Denizli-Karahayıt gibi. 

Karstik mağaraların tavanlarından sızan sular, kalsiyum karbonatın üst üste birikmesiyle ve tavandan aşağıya doğru sarkmasıyla SARKIT, aşağıya damlayan suların yukarı doğru dikilmesiyle DİKİT, sarkıt ve dikitlerin birleşmesiyle SÜTUN denilen yer şekilleri oluşur. 

PAMUKKALE TRAVERTENLERİNDEN BİR KESİT.