12. SINIFLAR EDEBİYAT 2. ÖZET

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1.Dönem 1.Yazılıya Hazırlık Özet Çalışma-2

2.ÜNİTE

* TÜRK EDEBİYATINDA 1960 SONRASI HİKÂYE ANLAYIŞI: Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren hikâyeciliğimize Memduh Şevket Esendal, Sait Faik Abasıyanık, Sabahattin Ali, Haldun Taner gibi sanatçılar öncülük etmiştir. Bu sanatçıların açtığı yollar; birçok yazarın yeni ürünleriyle zenginleşmiş ve hikâye türünün başarılı örneklerinin verilmesine zemin hazırlamıştır.

*1950’lerden sonra özellikle şekil yönünden yenilikler ve tema çeşitliliği, hikâye dünyamızda büyük gelişmeler oluşturmuştur. Tema ve şekil yönünden çeşitlenen hikâye türünün gelişiminde Orhan Kemal, Oktay Akbal, Necati Cumalı, Orhan Duru gibi sanatçıların yanında -son dönem hikayeciliğimizde- Mustafa Kutlu’nun da gerçekten çok önemli bir yeri vardır.

*Sanat anlayışı geleneksel anlayışın dışında gelişmiştir.Toplumcu gerçekçilik gelişmiştir. Toplumsal sorunların yarattığı bunalım ve tedirginlikler, psikolojik çözümlemelerle anlatılmıştır.

*Modernist hikayeciler toplumun yanında bireyi de önemsemişlerdir. Dil ve anlatımda geleneksel tekniklerin dışına çıkmışlar; bilinçakışı, iç konuşma gibi teknikler uygulamışlar; simge,imge, bakış açısı ironi önem kazanmıştır. Ferit Edgü, Bilge Karasu, Orhan Pamuk, Adalet Ağaoğlu, Pınar Kür ,Yusuf Atılgan 1960 sonrası modernist yazarlardır.

*Oğuz Atay: Cumhuriyet dönemi hikayeci ve romancısı. Modernleşme sürecindeki bireyin yaşamını , toplumdan kopuşunu, özellikle iç dünyasını başarılı şekilde anlattı. Eserleri: Bir Bilim Adamının Romanı, Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar (Roman) ; Korkuyu Beklerken (Hikaye), Oyunlarla Yaşayanlar (Tiyatro); Günlük (Günlük)

* Mustafa Kutlu: Cumhuriyet dönemi hikayecisi. Bireyin iç dünyasını eleştirel anlattı. Modernizmle Anadolu insanının samimiyetini harmanladı. Eserleri: Ortadaki Adam, Yoksulluk İçimizde, Yokuşa Akan Sular, Sır Hikaye

* KÜÇÜREK HİKÂYE (MİNİMAL HİKÂYE)

Küçürek Hikayeler; betimlemeye ve çözümlemeye dayanmayan, yalnızca bir anın saptaması olan anlatılardır. Çok kısadırlar fakat bu hikâyeler yazarının dile hâkimiyetini, kelime dağarcığını, kurgu yeteneğini, duygu ve düşünce dünyasının derinliğini gösteren yoğun anlatımlardır. Küçürek hikâye uzadıkça okuyucuyu uyaran, o etkili, vurucu etkisini de yitirir.

Küçürek hikâyeler, az kelimeyle yoğun anlamlar aktarma gücüne sahip olan sanatsal hikayelerdir. Küçürek hikâyenin üç belirleyici özelliği vardır: Kısalık, yoğunluk ve birlik. Bu tür hikâyede anlam yoğunluğu, doku zenginliği ve biçim sıklığı dikkat çeker. Hikâyenin içeriksel ve nesnel ölçüleri, küçük boyutlara sahiptir. Yazar, okuyucu üzerinde sanatsal bir etki yaratmak ve bu etkiyi artırmak amacıyla hikâyenin içeriğinin boyutlarını kasıtlı olarak küçültür. Bu nedenle kelime eksiltme, zaman-mekân ayrıntılarını silme ve bir urumu minyatürleştirme küçürek hikâyelerin en çok yararlandığı anlatı unsurlarıdır.

Ferit Edgü, Haydar Ergülen, Hulki Aktunç, Necati Tosuner, Vüs’at O. Bener, Murat Yalçın küçürek hikâye tarzında eser veren edebiyatçılardandır.

*** Kitabınızda eserleriyle yer alan edebiyatçıların hayatlarına ve eserlerine çalışmanızda fayda vardır.

***Ayrıca kitabınızdaki etkinlik ve alıştırmaları da kesinlikle tekrar gözden geçiriniz.

***Dilbilgisi konuları: Sözcükte anlam, noktalama işaretleri