COĞRAFYA DERSİ 10.SINIF 1.DÖNEM 1. YAZILI İÇİN 2. ÖZET

 COĞRAFYA DERSİ 10.SINIF 1.DÖNEM 1. YAZILI İÇİN 2. ÖZET

DÜNYA’NIN TEKTONİK OLUŞUMU VE DEĞİŞİMİ

Yeryüzü tek parça halinde değildir. Parçalanmış olan yer kabuğunun bu her parçasına LEVHA adı verilir. Bu levhalar bazen birbirlerine çarparlar yaklaşırlar bazen de birbirlerinden uzaklaşırlar. Levhaların bu hareketli ilişkilerine ise TEKTONİK HAREKET denir. 

Kıtaların hareket etmesi ile ilgili olarak Alfred Wegener’in                 “ KITALARIN KAYMA TEORİSİ” adında bir çalışması vardır. Buna göre en başta kıtalar tek parça halindeydi. Bu tek parça kıtanın adı   (PANGEA) idi.  

Yer kabuğunun altında bulunan magmanın üst kısımları alt kısımlarına göre soğuktur. Kaynayan bir erimiş metal çorbası gibi düşünelim. Sıcaklıktan kaynaklanan bu magma fokurdamalarına ise “ Konveksiyonel hareketler” denir. Magma bu konveksiyonel hareketlerle kaynarken üstündeki yer kabuğunu da sallar hareket ettirir. Deprem ve kıtaların hareket etmesi böyle oluşur. 

Bu hareketler başlayınca yer kabuğunda  kırılma, kıvrılma, yükselme ve çökme gibi hareketler gerçekleşir. Bunlara “Tektonik Hareketler” denir.  Örnek : Tektonik Depremler.

Wegener’e göre PANGEA kırılıp LAURASİA ve GONDWANA olmak üzere iki kıtaya ayrıldı. Aralarında bulunan büyük okyanusa ise TETHİS denizi denmekteydi. Aradan geçen zaman kıtaların günümüzdeki hallerini almasını sağlamıştır. 

KITALARIN KAYMA TEORİSİ ALFRED WEGENER'E AİTTİR.